Numer 2/2018 cz.2
Szanowni Państwo,
serdecznie zachęcamy do zapoznania się kolejnym numerem Studiów i Materiałów.
Numer otwiera tekst autorstwa Aleksandry Gaweł, która poddaje weryfikacji relacje między konkurencyjnością nowych przedsiębiorstw a procesem wejścia na rynek nowych. Tekst oparty jest na badaniu ekonometrycznym na podstawie danych dotyczących konkurencyjności firm i stopy tworzenia nowych dla polskich województw w latach 2005–2016. Autorka wskazuje raczej na niezależność relacji pomiędzy konkurencyjnością nowych przedsiębiorstw a procesem wejścia na rynek nowych.
Anna Olga Kuzminska i Daniel Pazura opisują wyniki badania przeprowadzonego na 203 uczestnikach, których zadaniem było ocenić swoje własne preferencje kontroli i postrzegane preferencje kontrolne swoich bezpośrednich przełożonych. Autorzy wskazują na poziom satysfakcji z pracy w zależności od poziomu dominacji pracodawcy nad pracownikiem, autonomii i postrzegania jej przez przełożonego.
Agnieszka Brzozowska prezentuje wyniki badania jakościowego przeprowadzonego na grupie przedsiębiorców-imigrantów z Wietnamu i Chin, którzy prowadzą działalność w Polsce. Autorka opisuje motywy zakładania własnej działalności gospodarczej przez wybrane grupy imigrantów w Polsce oraz związek przedsiębiorczości z kulturą narodową.
Elżbieta Pohulak-Żołędowska porusza problem finansowania innowacji, zwłaszcza innowacji przełomowej. Wysoka niepewność, wysoka kapitałochłonność i wysokie perspektywy zysków sprawiają, że inwestowanie w tego rodzaju innowacje może być interesujące. Autorka dąży do odpowiedzi na pytanie czy kapitał podwyższonego ryzyka jest kapitałem ryzykownym lub odwrotnym od ryzyka. Stosowane metody to krytyczna analiza literatury, analiza danych.
Grzegorz Tchorek, Filip Targowski, Paweł Krzewicki, Waldemar Kozioł oraz Stefan Wójtowicz przedstawiają wyniki badania przeprowadzonego na operatorach samochodów osobowych (7 firm) i przedstawicieli miast (19 podmiotów), w którym pytano o aktualny stan i przyszłość wspólnej mobilności. Autorzy podkreślają potrzebę ścisłej współpracy między miastami i operatorami w celu zwiększenia komplementarności różnych form wspólnej mobilności i dostępności oraz potrzebę dostępności miejsc parkingowych przeznaczonych dla samochodów realizujących usługę car sharing.
Małgorzata Mikita omawia główne regulacje wynikające z pakietu CRD/CRR oraz unii bankowej, a także ich wpływ na funkcjonowanie banków w Polsce. Głównym wnioskiem, jaki jest przedstawiany to stwierdzenie, że z polskiej perspektywy pakiet CRD/CRR i unia bankowa oferują więcej korzyści niż koszty dla sektora finansowego w Polsce.
Celem tekstu Jerzego Żyżyńskiego jest ujawnienie wzajemnych relacji i współzależności, na przykładzie państw członkowskich OECD w kontekście przezwyciężania kryzysu w Europie. Autor podkreśla znaczenie odrzucenia schematów i otwarcie się na niekonwencjonalne instrumenty polityki pieniężnej ujawnione przez Europejski Bank Centralny.
Przedmiotem tekstu Robert Wolańskiego są normatywne zmiany w podatku VAT wprowadzone w latach 2016–2018, mające na celu przeciwdziałanie zjawisku unikania i uchylania się od tego podatku. Autor w prowadzonych analizach skupia się na przyczynach oraz sposobach wprowadzania tych zmian, a także skutkach ich wprowadzenia.
Kolejny tekst autorstwa Agnieszki Brzozowskiej opisuje wyniki badania jakościowego polegającego na przeprowadzeniu wywiadów pogłębionych z wietnamskimi przedsiębiorcami funkcjonującymi w Polsce. Autorka analizuje użyte w rozmowach metafory zwierząt, które mają przedstawiać charakterystyki wietnamskich przedsię biorców.
Tekst prezentujący studium przypadku, w którym podejmowana jest analiza kampanii rekrutacyjnej w mediach społecznościowych wybranej agencji reklamowej autorstwa Barbara Drapała porusza problem procesów rekrutacyjnych. Autorka zwraca uwagę na odmienne wartości życiowe różnych pokoleń jednostek, które mogą mieć wpływ na liczbę pozyskanych życiorysów. Autorka Sylwia Dudkowiak podejmuje próbę przybliżenia teoretycznego pojęcia oraz podziału interesariuszy i ich wpływ na przedsiębiorstwo odpowiedzialne społecznie. Szczegółowo omawia matrycę Mendelowa oraz matrycę Power-Interest Grid. Analizę teoretyczną odzwierciedla w studium przypadku dotyczącego Przedsiębiorstwa Chemicznego „OLEJ”.
Serdecznie zapraszamy do lektury!
Redakcja
Zawartość numeru
Modele teoretycznie nie dają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, na ile rosnąca presja rynkowa wynikająca z coraz większego nasilenia procesów przedsiębiorczych wpływa na konkurencyjność firm już istniejących. Można znaleźć argumenty zarówno za pozytywnym, jak i negatywnym oddziaływaniem nowych wejść na już istniejące firmy. Można spotkać się z opinią, że to sukces lub porażka istniejących firm przyciąga na rynek nowe firmy. Celem artykułu jest weryfikacja relacji między konkurencyjnością nowych przedsiębiorstw a procesem wejścia na rynek nowych.
Aby zweryfikować tę kwestię, przeprowadzono badania ekonometryczne na podstawie danych dotyczących konkurencyjności firm i stopy tworzenia nowych dla polskich województw w latach 2005–2016. Wyniki badań wskazują raczej na niezależność relacji pomiędzy konkurencyjnością przedsiębiorstw a procesem wejścia na rynek nowych. Parametry funkcji regresji okazały się być nieistotne ze statystycznego punktu widzenia. Otrzymane wyniki sugerują, iż procesy tworzenia nowych firm i kształtowania pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstw istniejących kształtują się oddzielnie od siebie, podlegając niezależnym od siebie wpływom. Przekonanie o znaczeniu przedsiębiorczości dla rozwoju gospodarczego powoduje, że rośnie zainteresowanie narzędziami polityki gospodarczej, zachęcającymi do tworzenia nowych firm. Wyniki badań pozwalają podejrzewać, że polityka wspierania procesu tworzenia nowych firm nie powinna negatywnie oddziaływać na przedsiębiorstwa istniejące poprzez zwiększenie presji konkurencyjnej.
Preferencje kontroli różnicują ludzi pod względem ich skłonności do podziału kontroli w sytuacji współzależności. Sytuacje społeczne, które blokują zdolność do sprawowania preferowanego rodzaju kontroli mogą zostać ocenione jako nieprzyjemne i doprowadzić do ich porzucenia. Postawiliśmy hipotezę, że niezgodność preferencji kontroli pomiędzy liderami a pracownikami związana jest z niższym zadowoleniem z pracy wśród pracowników. Taka niezgodność może wynikać albo z rozbieżności pomiędzy preferencjami kontroli liderów i pracowników (np. różnica pod względem preferencji partnerstwa), albo ze zbyt dużego podobieństwa (np. podobnie silna preferencja dominacji). W naszym badaniu 203 uczestników oceniło własne preferencje kontroli oraz postrzegane preferencje kontroli ich bezpośrednich przełożonych. Wyniki regresji wielomianowej wykazały, że zadowolenie z pracy było tym wyższe, im bardziej pracownik był dopasowany do lidera pod względem preferencji partnerstwa, ale jedynie dla wysokiego poziomu tej preferencji. Wbrew naszym oczekiwaniom to podobieństwo, a nie odmienność preferencji dla dominacji pomiędzy pracownikami i ich liderami przewidywało większe zadowolenie z pracy wśród pracowników. Zadowolenie z pracy było też wyższe, gdy przywódcy byli postrzegani jako mający większy szacunek dla autonomii, niezależnie od poziomu reaktancji pracowników. Wreszcie, zadowolenie z pracy wzrastało wraz ze wzrostem zarówno samokontroli pracownika, jak i szacunku lidera dla jego autonomii.
Tekst przedstawia wyniki badania prowadzonego metodą jakościową na grupie imigrantów przedsiębiorców pochodzących z kraju Dalekiego Wschodu, którzy prowadzą swoje firmy w Polsce. Zespół badaczy przeprowadził z imigrantami łącznie 24 wywiady pogłębione na terenie całej Polski. Wywiady były nagrane, poddane transkrypcji i przeanalizowane pod kątem założonych obszarów badawczych. Na potrzeby tekstu przedstawiono analizę dotyczącą motywów zakładania własnej działalności w grupie imigrantów i połączeń ich z kulturą. Jak się okazuje motywy w zależności od grupy etnicznej będą bardzo różne. Można przypuszczać, że kultura pochodzenia będzie miała ogromne znaczenie w postrzeganiu przedsiębiorczości i kształtowaniu chęci do bycia przedsiębiorcą. Wsparcie wśród społeczności etnicznej w kierunku prowadzenia firmy sprawia, że dużo osób decyduje się na ten krok, choć wcześniej niekoniecznie mieli takie plany. Przez pryzmat analizy motywów przedsiębiorczych możemy zaobserwować różne wzory radzenia sobie w kraju przyjmującym. Ograniczeniem badania jest próba badanych, która z powodu doboru celowego może nie pokazywać przewag wśród najczęstszych motywów.
Niniejszy artykuł stanowi próbę ukazania problemów finansowania działalności innowacyjnej młodych przedsiębiorstw. Ze szczególną uwagą autorka podchodzi do innowacji przełomowych. Istotną cechą innowacji przełomowych jest fakt, że tworzą nowe rynki, są to innowacje przerywające dotychczasowy tok rozwojowy. A z punktu widzenia tworzenia innowacji w dziedzinach wymagających nowej wiedzy jest to cecha pożądana. Jednakże drugą cechą charakterystyczną jest fakt, że pojawienie się innowacji przełomowej początkowo powoduje pogarszanie się funkcjonalności produktów. Innowacje przełomowe przerywają istniejący proces produkcyjny. W takim kontekście działalność innowacyjna jest działalnością obarczoną wysokim ryzykiem i niepewnością. Cechy te mogą powodować u przedsiębiorców awersję do ryzyka. Wysoki poziom niepewności, kapitałochłonność, lecz również i perspektywa wysokich zysków sprawiają, że inwestowanie w działalność innowacyjną jest potencjalnie interesująca dla inwestorów. Uważa się, że kapitał venture stał się instytucją pośredniczącą na rynku kapitału, zapewniającą dopływ funduszy do ryzykownych, innowacyjnych przedsięwzięć, które bez kapitału ryzyka nie będą miały szansy na wejście na rynek. Celem niniejszego opracowania jest próba pokazania różnic w podejściu do finansowania innowacji kapitałem ryzyka w Stanach Zjednoczonych i Europie.
Głównym celem artykułu jest ocena świadomości i zrozumienia idei tzw. mobilności współdzielonej wśród przedstawicieli operatorów carsharingu i miast w jednym z pierwszych badań w Polsce. Zapytaliśmy dwie grupy interesariuszy operatorów carsharingu (7 firm) i przedstawicieli miast (19 podmiotów) – o obecny stan i przyszłość mobilności współdzielonej. Badania ankietowe przeprowadzono za pomocą kwestionariuszy internetowych między styczniem a kwietniem 2018 r. Główne obserwacje są następujące. Po pierwsze, transport publiczny jest jednym z podstawowych obszarów decydujących o jakości życia obywateli, a polskie miasta zdają sobie z tego sprawę. Podczas gdy koncepcja Smart City i inteligentna mobilność są na wczesnym etapie rozwoju, władze miasta szukają optymalnych rozwiązań podnoszących jakość transportu publicznego, w tym eksperymentują z mobilnością współdzieloną i carsharingiem. Po drugie, rynek carsharingu w Polsce jest stosunkowo młody, a biorąc pod uwagę dane z bardziej rozwiniętych rynków (np. z Niemiec), możemy spodziewać się szybkiego jego wzrostu w kolejnych latach. Wiele podmiotów z różnych środowisk (firmy energetyczne, wypożyczalnie samochodów, władze miejskie) wkracza na rynek mobilności współdzielonej. Po trzecie, kluczowymi czynnikami decydującymi o przyszłym rozwoju rynku carsharingu będą: a) ścisła współpraca między miastami i operatorami w celu uzupełnienia różnych form wspólnej mobilności i zapewnienia ich dostępności; b) dostępność miejsc parkingowych przeznaczonych dla samochodów współdzielonych.
Pakiet CRD/CRR (Capital Requirements Directive IV/Capital Requirements Regulation) oraz unia bankowa wywierają istotny wpływ na wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej. Celem artykułu jest analiza konsekwencji wprowadzenia pakietu CRD/CRR oraz ustanowienia unii bankowej dla rynku bankowego w Polsce. W artykule omówiono główne regulacje wynikające z pakietu CRD/CRR i unii bankowej, a także ich wpływ na funkcjonowanie banków w Polsce. Do głównych regulacji wynikających z pakietu CRD/CRR zaliczono: regulacje w zakresie funduszy własnych i płynność banków, a także bufory kapitałowe obciążające aktywa bankowe. Analizując wpływ unii bankowej uwzględniono jej trzy filary, tj. jednolity mechanizm nadzorczy, jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz system jednolitej gwarancji depozytów. Głównym wnioskiem płynącym z artykułu, jest stwierdzenie, że z polskiej perspektywy, korzyści wynikające z pakietu CRD/CRR i unii bankowej dla sektora finansowego w Polsce przewyższają koszty.
W sferze medialnej i w dyskursach polityków wciąż jesteśmy świadkami nieporozumień wynikających z niezrozumienia makroekonomicznych warunków, od których zależy stabilność makroekonomiczna. Gospodarka to złożony mechanizm naczyń połączonych, którymi przepływają dochody i wydatki rozmaitych podmiotów. W najbardziej syntetycznym makroekonomicznym ujęciu w przypadku gospodarki otwartej przepływy te tworzą układ trzech makroekonomicznych bilansów, które łączy następujące – wielokrotnie omawiane w literaturze makroekonomicznej – równanie: (G – T) = (S – I) + (Z – X). Istotą analizowanych warunków makroekonomicznej stabilności są wzajemne relacje między tymi bilansami, które kształtują się w procesie funkcjonowania gospodarki. Autor dyskutuje skutki propagowania mitu równowagi budżetowej, rozumienie deficytu budżetowego i długu publicznego, znaczenie interpretacji oszczędności i inwestycji, znaczenie bilansu handlowego i rachunku bieżącego, znaczenie wielkości agregatu defipieniężnego M2 oraz związki między rynkowym kursem a kursem wynikającym z parytetu siły nabywczej. Autor przeprowadził statystyczną analizę związków między bilansami makroekonomicznymi na bazie danych dla 35 krajów w okresie lat 2000–2016. Wnioski z tej analizy potwierdzają iluzoryczność ugruntowanych medialnie poglądów.
Przedmiotem artykułu są normatywne zmiany w podatku VAT wprowadzone w latach 2016–2018, mające na celu przeciwdziałanie zjawisku unikania i uchylania się od tego podatku. Celem opracowania jest określenie przyczyn oraz sposobów wprowadzania tych zmian, a także skutków ich wprowadzenia. Dla realizacji celu jako metody badawcze wykorzystano przegląd wybranej literatury, aktów prawnych i danych statystycznych dotyczących unikania i uchylania się od opodatkowania. Za wynik tej analizy należy przyjąć potwierdzenie następujących hipotez: zwiększenie dochodów budżetowych poprzez zmniejszanie luki podatkowej można osiągnąć, głównie uszczelniając system poboru podatku VAT; zmiany w podatku VAT prowadzą do zmniejszenia skali unikania i uchylania się od tego podatku, jednocześnie znacznie komplikują stosowanie i rozliczanie tego podatku; negatywne skutki wprowadzonych zmian dla mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw.
Artykuł opisuje wyniki badania jakościowego polegającego na przeprowadzeniu wywiadów pogłębionych na 20 wietnamskich przedsiębiorcach funkcjonujących w Polsce. Celem badania było scharakteryzowanie środowiska przedsiębiorców wietnamskich w Polsce. Aby zrealizować cel i pogłębić dyskusję, podczas rozmowy posłużono się metaforą zwierzęcia. Badani proszeni byli o porównanie przedsiębiorców wietnamskich do zwierzęcia i uzasadnienie przypisanym im cech. Część badanych zauważyła, że pokolenie pierwsze i drugie imigrantów różni się od siebie pod względem pracowitości, czasu wolnego i podejścia do pieniędzy. Dla części Wietnamczyków społeczność była homogeniczna niezależnie od tego, czy to było pierwsze czy drugie pokolenie. Mimo przedstawiania różnych zwierząt, opisywane przez nich cechy są spójne. Badanie pokazuje w jaki sposób przedsiębiorcy wietnamscy postrzegają swoją społeczność.
W dzisiejszych czasach firmy mają coraz większy problem z dotarciem do młodych ludzi zatrudnieniem ich. Celem artykułu jest zaprezentowanie odmiennych wartości, które są ważne dla pokoleń aktywnych na rynku pracy oraz przedstawienie atrybutów contentów wpłycharacwających na zaangażowanie wobec postów rekrutacyjnych i liczbę pozyskanych życiorysów. W artykule wykorzystano badania jakościowe w formie studium przypadku, aby przeanalizować kampanie rekrutacyjne w mediach społecznościowych wybranej agencji reklamowej.
Rozważania składają się z trzech części. Pierwsza część dotyczy analizy formy, rodzaju treści i przekazu działań stosowanych przez wybraną markę w ogłoszeniach rekrutacyjnych zamieszczanych w mediach społecznościowych. Na tej podstawie wyszczególniono atrybuty treści (format, sposób aplikowania, czytelność, długość ogłoszenia, zastosowanie hashtagów i emotikonów, spójność komunikatu oraz analizę wymagań, benefitów i wartości dodanych). W drugiej części przeanalizowano zaś wyniki działań płatnych tychże ogłoszeń rekrutacyjnych. Natomiast w trzeciej części wykorzystano podejście dedukcyjne w formie badania empirycznego obejmujące wstępną logiczną analizę wyników (Zaborek,2007). Autorka poprzez generalizację analityczną chce zaprezentować wstępne wnioski dotyczące skuteczności kampanii rekrutacyjnych skierowanych do młodych pokoleń oraz wykazać zależności pomiędzy poszczególnymi atrybutami treści a zaangażowaniem użytkowników wobec postów i otrzymanymi przez firmę życiorysami potencjalnych kandydatów. Analiza wskazuje, że młode pokolenia (Y i Z) wyznają inne wartości niż starsze pokolenia (wyżu demograficznego i X). Prawdopodobnie wynika to z faktu, że pokolenia te wchodziły na rynek pracy w innym okresie gospodarczym, wychowywały się w innym duchu i funkcjonują w odmienny sposób w otaczającym je świecie.
Artykuł ma na celu przybliżyć teoretycznie pojęcie oraz podział interesariuszy i ich wpływ na przedsiębiorstwo odpowiedzialne społecznie. Autorka dokonuje podziału interesariuszy zgodnie z przyjętym schematem w systemie brytyjskim, a następnie przedstawia znaczenie wzajemnego oddziaływania danej grupy na organizację, ilustrując i szczegółowo omawiając matrycę Mendelowa oraz matrycę Power-Interest Grid, które są narzędziami zarządzania dla kierownictwa organizacji rozwijającej się. Artykuł zawiera liczne wskazówki dla kierownictwa i próby odpowiedzi na pytania: kim są interesariusze, czego chcą i jak zamierzają to osiągnąć, co może pozwolić menedżerom na podjęcie właściwych dla organizacji decyzji. Etapem kończącym interakcje jest praktyczne wykorzystanie obu matryc w celu przedstawienia metodą case study podziału interesariuszy i ich wpływu na proces decyzyjny w Przedsiębiorstwie Chemicznym „OLEJ”.