Numer 2/2022

Od redaktora naukowego

Z przyjemnością oddajemy w Państwa ręce kolejny numer pisma naukowego „Studia i Materiały”.

Zawartość numeru

Wpływ czynników ESG na kursy akcji spółek z sektora energetycznego w Europie (11 stron)
The Impact of ESG Factors on Company Share Prices in the European Energy Sector (11 pages)
Autor: Aneta Drab
Słowa kluczowe: ESG, kursy akcji, inwestowanie, sektor energetyczny, model panelowy
PP. 4 - 14
DOI: 10.7172/1733-9758.2022.37.1

Czynniki ESG coraz częściej stają się nieodłącznym elementem w raportach firm. Pomimo wielu trudności związanych z raportowaniem działalności pozafinansowej z roku na rok przybywa spółek, które podejmują się tego niełatwego zadania. Tego typu informacje są szczególnie ważne dla współczesnych inwestorów, którzy nie patrzą jedynie na zysk z danej inwestycji, ale zwracają coraz większą uwagę na wizerunek firmy, metody działania, podejście do pracowników oraz otoczenia zarówno bliższego, jak i dalszego. W niniejszej pracy postawiona została hipoteza głosząca, że czynniki ESG mają coraz większy wpływ na kursy akcji. Badaniu poddano spółki energetyczne z Europy, które w latach 2010–2021 zamykały swój rok obrotowy wraz z końcem roku kalendarzowego. Wyniki badania nie odwzorowały jednak miarodajnie wpływu ESG na osiągane stopy zwrotu, ponieważ dopiero w czasie kilku ostatnich lat zaczęły one nabierać istotnego znaczenia. Wcześniej ich oddziaływanie było zbyt słabe, aby dało się to wykazać podczas badań na większych próbach.

ESG factors are increasingly becoming an inseparable part in company reports. Despite many difficulties connected with reporting of non-financial activities, there are more and more companies which undertake this difficult task each year. This kind of information is especially important for contemporary investors, who do not only look at the profit on a given investment, but pay more and more attention to the company’s image, methods of operation, approach to employees and the closer and farther environment. The hypothesis was as follows: the ESG factors have an increasing influence on stock prices. A panel study was used for the analysis. The study covered European energy companies which closed their financial year at the end of the calendar years 2010–2021. However, the results of the study did not reliably reflect the impactof ESG on the achieved rates of return because only in the last few years have they begun to gain significance. Previously, their impact was too weak to be shown in studies on larger samples.
Wpływ wybuchu epidemii COVID-19 na efektywność informacyjną Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie w formie słabej (14 stron)
The Impact of the COVID-19 Outbreak on the Weak-Form Informational Efficiency of the Warsaw Stock Exchange (14 pages)
Autor: Jacek Karasiński
Słowa kluczowe: COVID-19, rynek akcji, hipoteza rynku efektywnego, hipoteza w formie słabej, hipoteza martyngałowa
PP. 15 - 28
DOI: 10.7172/1733-9758.2022.37.2

Celem artykułu jest sprawdzenie czy wybuch epidemii COVID-19 negatywnie wpłynął na efektywność informacyjną Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW) w formie słabej. Za pomocą automatycznego testu wskaźnika ilorazu wariancji wykorzystującego procedurę niestabilnego bootstrapa oraz wykorzystując metodykę postępujących okien weryfikowana jest hipoteza martyngałowa dla dziennych stóp zwrotu 437 akcji notowanych na Głównym Rynku GPW w okresie badawczym rozpoczynającym się 2 stycznia 2015 r. i kończącym się 31 sierpnia 2020 roku. Odsetek przypadków, w których hipoteza martyngałowa nie może być odrzucona stanowi zaproponowaną w niniejszym badaniu miarę efektywności informacyjnej rynku w formie słabej. Pomimo znaczących i nagłych zmian cen na rynku oraz wzrostu zmien ności stóp zwrotu (i stąd prawdopodobnych zachowań stadnych uczestników rynku), otrzymane wyniki nie pozwalają na wysunięcie jednoznacznego wniosku mówiącego, że wybuch epidemii COVID-19 negatywnie wpłynął na efektywność informacyjną GPW w formie słabej. Zachowanie efektywności po wybuchu epidemii różniło się między sektorami. Kolejne, ściśle powiązane badania mogą wykorzystywać inne miary efektywności, ponieważ unikalna miara zastosowana w niniejszym badaniu jest oparta jedynie na automatycznym teście wskaźnika ilorazu wariancji wykorzystującym procedurę niestabilnego bootstrapa. Badania powinny być również kontynuowane z uwagi na to, że pandemia jest ciągle trwającym zjawiskiem. Niniejsze badanie proponuje nowe podejście do szacowania efektywności informacyjnej rynku w formie słabej. Ponadto dostarcza regulatorom i innym uczestnikom rynku cennych informacji dotyczących zmian efektywności GPW w czasach pandemii COVID-19 oraz jej długoterminowych trendów.

The aim of this paper is to verify whether the COVID-19 outbreak negatively affected the weak-form informational efficiency of the Warsaw Stock Exchange (WSE). Applying a wild bootstrapped automatic variance ratio test and the rolling window methodology, we verify the martingale hypothesis for daily returns of 437 stocks listed on the Main Market of the WSE i n a research period beginning on January 2nd, 2015 and ending on August 31st, 2020. The percentage of cases in which the martingale hypothesis cannot be rejected is our proxy for the weak-form informational efficiency that we come up with. Despite the rapid and significant price movements, as well as the rise of returns volatility (and thus a likely herd behavior of the market participants), the results obtained do not allow for stating unambiguously that the COVID-19 outbreak negatively affected the weak-form informational efficiency of the WSE. The results turned out to be sector-dependent. Future issue-related studies can apply other proxies of efficiency levels as a unique proxy applied in this study is based only on a wild bootstrapped automatic variance ratio test. The issue-related studies should be also continued as the pandemic is still an ongoing issue. This study comes up with a novel approach to approximating the weak-form informational efficiency, provides regulators, as well as other market participants with valuable information on the WSE efficiency changes in the COVID-19 pandemic times and even its long-term trends.
Badanie wpływu wprowadzenia lockdownu podczas pandemii COVID-19 na abnormalne stopy zwrotu (19 stron)
Study of the Effect on the Introduction of a Lockdown (COVID-19 Pandemic) on Abnormal Return Rate (19 pages)
Autor: Marcin Kot
Słowa kluczowe: finanse behawioralne, abnormalne stopy, COVID-19
PP. 29 - 47
DOI: 10.7172/1733-9758.2022.37.3

Na rynku kapitałowym każdy cechuje się indywidulanym podejściem do inwestowania swojego kapitału. Można zaobserwować dwie skrajne postawy: dla jednych inwestorów kluczowe będzie bezpieczeństwo dokonywanych inwestycji, dla innych z kolei – maksymalizacja osiąganych zysków. Jest również wielu inwestorów, którzy podczas podejmowania decyzji kierują się własnymi przekonaniami, czyli tzw. czynnikiem emocjonalnym. Takie zachowania tłumaczy stosunkowo nowa dziedzina, jaką są finanse behawioralne. Jej nieodłącznym elementem są wahania kursów. Amplituda występujących wahań wzrasta w przypadku pojawienia się nieoczekiwanych zdarzeń losowych. Jednym z takich wydarzeń było ogłoszenie lockdownów związanych z pandemią COVID-19 w poszczególnych krajach. Wpływ takich działań został zbadany pod kątem generowania abnormalnych stóp zwrotu. Postawiona hipoteza głosiła, że fakt ogłoszenia lockdownu i zamknięcia gospodarek w poszczególnych krajach generował istotne statystycznie ponadprzeciętne stopy zwrotu w odniesieniu do krajowych benchmarków. Badanie zostało przeprowadzone na podstawie dziennych kursów zamknięcia spółek akcyjnych z sześciu krajów europejskich. Zakres danych obejmował okres od 1 stycznia 2020 r. do 30 kwietnia 2020 roku. Wyniki event study dowiodły, że mała liczba analizowanych spółek wykazała się wrażliwością osiąganych stóp zwrotu na takie zdarzenia.

In general, everyone has an individual approach to investing their capital. In the case of the capital market, two extreme approaches can be observed, for some investors the key is the security of investments while for others it is maximization of profits. There are also many investors who follow their own beliefs when making decisions – the emotional factor. Such behavior is explained by a relatively new field, namely behavioral finance. Its inseparable elements are exchange rate fluctuations. The amplitude of occurring fluctuations increases in case of unexpected random events. One such event was COVID-19 and the announcements of lockdowns in individual countries. The following report investigated the impact of COVID-19 on the capital market, and more specifically, it has been tested in terms of generating abnormal rates of return. The hypothesis of the study was that an announcement of a lockdown resulting in an economic closure generates statistically significant abnormal rates of return in relation to national benchmarks. The study was conducted on the basis of daily closing rates for joint stock companies from six European countries: Bulgaria, the Czech Republic, Poland, Slovakia, Ukraine, and Hungary. The data range covered the period from 1st January 2020 to 30th April 2020. The results of the event study proved that a few companies in the analysis showed sensitivity of their rates of return in relation to COVID-19.
Marketing relacji w pracy brokera innowacji (9 stron)
Relationship Marketing in the Work of an Innovation Broker (9 pages)
Autor: Jakub Szczepkowski
Słowa kluczowe: broker innowacji, komercjalizacja, marketing relacji, uczelnia badawcza
PP. 48 - 56
DOI: 10.7172/1733-9758.2022.37.4

W procesie komercjalizacji badań naukowych z udziałem przedstawicieli biznesu ważną rolę odgrywa broker innowacji. Jest on łącznikiem pomiędzy dwoma światami – nauki i biznesu. Głównym zadaniem brokerów innowacji jest budowanie relacji zarówno z naukowcami, jak i z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Długotrwałe relacje oparte na lojalności i zaufaniu stanowią kwintesencję marketingu relacji. Czy zatem w codziennej pracy brokera innowacji można wykorzystać elementy marketingu relacji? Celem niniejszego artykułu jest podjęcie próby zidentyfikowania czy brokerzy innowacji na polskich uczelniach objętych programem „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza”, nawiązując i budując relacje z przedstawicielami świata nauki i biznesu, wykorzystują koncepcję marketingu relacji, a także określenie wpływu pandemii koronawirusa na te relacje w trakcie jej trwania oraz po jej zakończeniu. Przeprowadzono badania jakościowe, które miały charakter eksploracyjny, z wykorzystaniem internetowego kwestionariusza ankiety z pytaniami otwartymi. Z przeprowadzonych badań wynika, że strategia marketingu relacji znajduje zastosowanie w pracy brokera innowacji.

An innovation broker plays an essential role in the commercialization process of scientific research with the participation of business representatives. He is the link between the two worlds – science and business. The main task of innovation brokers is to build relationships with scientists, as well as with the socio-economic environment. Long-term relationships based on loyalty and trust are the essence of relationship marketing. So, is it possible to use elements of relationship marketing in the daily work of an innovation broker? This article aims to try to identify how innovation brokers at Polish universities covered by the “The Excellence Initiative – Research University” program establish and build relationships with representatives of the world of science and business and to determine the impact of the coronavirus pandemic on these relations during and after it. Exploratory qualitative research was carried out using an open questions online questionnaire. The conducted research shows that the relationship marketing strategy applies in the work of an innovation broker.
Budowa strategii wspierającej organizacyjne uczenie się w administracji publicznej. Metoda prac i wnioski z projektu FITOEXPORT (8 stron)
The Development Process of a Strategy Supporting Organizational Learning in Public Administration. Method of Work and Lessons Learned from the FITOEXPORT Project (8 pages)
Autor: Tomasz Rosiak
Słowa kluczowe: strategia organizacji, proces budowy strategii, organizacja ucząca się, innowacja
PP. 57 - 64
DOI: 10.7172/1733-9758.2022.37.5

Wpływ gospodarki opartej na wiedzy na współczesne organizacje jest bezdyskusyjny. Biznes często próbuje odpowiedzieć na te wyzwania próbą budowy organizacji uczącej się. Sama koncepcja nie jest sprawą nową i rozwijana jest mniej więcej od początku XX wieku. Wydaje się jednak, że jej zalety ciągle nabierają wartości dla coraz większej liczby organizacji. Uczenie się organizacji można zdefiniować jako obszar do zgłębienia poznawczych i społecznych procesów tworzenia wiedzy w organizacjach, które są uwikłane w praktyki organizowania i wykonywania pracy (Gomes & Wojahn, 2017). W przypadku przedsiębiorstw koncepcja organizacji uczącej się raczej nie powinna więc stanowić novum. Zdolność do uczenia się i doskonalenia swojego działania (continuous improvement) ma wpływ nie tylko na innowacyjność przedsiębiorstwa, rozumianą jako zdolność do dostarczania nowoczesnych produktów. Jest to także sposób organizacji modelu biznesowego, dopasowania do preferencji poszczególnych segmentów klientów, ale również i odpowiedź na oczekiwania pracowników młodszych generacji. Wydaje się, że wyłaniające się pytanie nie polega na tym czy administracja publiczna również powinna podążać tym śladem, lecz w jaki sposób mogłaby to zrobić. Niniejsza praca stanowi studium przypadku dokumentujące proces powstawania strategii organu administracji publicznej, która ukierunkowana została na organizacyjne uczenie się. Zadanie to choć niełatwe, może przynieść wiele korzyści. Kluczem do ich osiągnięcia jest odpowiednie zaprojektowanie prac i możliwość szybkiego przejścia od fazy projektowania do wdrożenia.

The impact of the knowledge-based economy on contemporary organizations is indisputable. Business often tries to respond to these challenges by trying to build a learning organization. The concept itself is not new and has been developed more or less since the beginning of the 20th century. However, it seems that its advantages are constantly gaining value for more and more organizations. Organizational learning can be defined as an area to explore the study of cognitive and social processes of knowledge in organizations, which are entangled in administrative and work practices (Gomes & Wojahn, 2017). In the case of enterprises, the concept of a learning organization should thus not be a novelty. The ability to learn and improve one’s performance (continuous improvement) has an impact not only on the company’ innovation, understood as the ability to provide modern products. It is also a way of organizing a business model, adjusting to the preferences of individual customer segments, but also as a response to the expectations of younger generations of employees. The emerging question seems to be not whether the public administration should also follow this lead but how it could do so. This work is a case study documenting the process of developing a strategy for a public administration body focused on organizational learning. Although this task is not easy, it can bring many benefits. The key to achieving them is the proper design of the work and the ability to move quickly from the design phase to implementation.