Numer 1/2020

Od redaktora naukowego

Szanowni Państwo,
Z przyjemnością prezentujemy nowy numer pisma naukowego „Studia i Materiały”.

Pierwszy tekst, autorstwa Łukasza Brzezickiego, dotyczy działalności uniwersytetów dziecięcych, które funkcjonują w Polsce. Autor przedstawia wyniki badania przeprowadzonego na 45 jednostkach, z którego wynika, że większość z nich funkcjonuje w ramach szkolnictwa wyższego i najczęściej zajęcia prowadzą w nich nauczyciele akademiccy. Najszersza oferta zajęć do tyczy nauk ścisłych.

Aldona Glińska-Neweś, Agnieszka Sopińska oraz Alicja Łuka zajmują się rolą relacji interpersonalnych w procesie dzielenia się wiedzą w zespołach menedżerów wysokiego szczebla. Przedstawione w tekście wnioski pochodzą z przeprowadzonego metodą CATI badania, którym objęto 123 menedżerów.

Maria Kubacka przedstawia wyniki analiz przeglądu wybranych metod pomiaru wartości klienta. Autorka proponuje rozwiązania dla kwestii problematycznych, które wiążą się ze stosowaniem analizowanych metod. Badanie opiera się na przeglądzie literatury oraz badań, które korzystały z wybranych do analizy metod.

Analiza działań wdrażanych i realizowanych przez polskie przedsiębiorstwa zarejestrowane w systemie EMAS jest przedmiotem rozważań autora kolejnego tekstu, którego autorką jest Jadwiga Nycz-Wróbel. Tekst oparty jest na badaniach własnych oraz analizie danych wtórnych.

Następny tekst, autorstwa Izabeli Rogalskiej, Damiana Opalacha oraz Radosława Sańko, traktuje o wpływie farm wiatrowych na sytuację ekonomiczną gminy miejsko-wiejskiej, na przykładzie Koroszy. Wyniki badania oparte są na danych wtórnych, pozyskanych z Urzędu Miejskiego w Koroszach oraz Głównego Urzędu Statystycznego.

Maria Schulders zajmuje się oceną potencjału niemieckich modeli administracyjnych dla rozwiązywania barier partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce. W tekście analizowane są przykłady niemieckich rozwiązań oraz polskich problemów.

Małgorzata Szwed przedstawia wyniki swoich badań dotyczących zaangażowania w bojkoty konsumenckie przez przedstawicieli pokolenia Y w Polsce i we Francji. Badanie prowadzono metodą CAWI na grupie polskich i francuskich studentów.

Kolejny tekst autorstwa Grzegorza Tchorka, Agnieszki Allen, Katarzyny Dziewanowskiej, Tomasza Geodeckiego, Waldemara Kozioła, Michała Kurtyki, Juranda Skrzypka, Filipa Targowskiego i Stefana Wójtowicza analizuje zjawisko współdzielenia aut (car sharing) jako zjawisko multidyscyplinarne, które wymaga analizy badaczy zajmujących się różnymi obszarami. Autorzy wysuwają argumenty wskazujące na wagę współdzielenia aut w kontekście różnych perspektyw.

Marcin Żemigała w swoim tekście zajmuje się identyfikacją analogii między społeczną odpowiedzialnością (CSR) biznesu a społeczną odpowiedzialnością nauki (SSR). Swoją analizę przeprowadza na podstawie danych pozyskanych z artykułów naukowych dostępnych w bazie Scopus. Autor zauważa, że badania SSR są prowadzone rzadko, a jeśli już – to teksty te nie są publikowane w wysokopunktowanych pismach.

Zapraszamy do lektury!
Redakcja

Zawartość numeru

Działalność Uniwersytetów Dziecięcych w Polsce (16 stron)
Activities of Children’s Universities in Poland (16 pages)
Autor: Łukasz Brzezicki
Słowa kluczowe: edukacja pozaformalna, nauka dla dzieci, szkolnictwo wyższe, uniwersytety dziecięce
PP. 5 - 20
DOI: 10.7172/1733-9758.2020.32.1

W artykule na podstawie własnych badań scharakteryzowano działalność Uniwersytetów Dziecięcych (UD) w Polsce w roku akademickim 2018/2019 przez pryzmat kwestii dotyczących wymiaru personalnego i finansowego, a także oferty programowej skierowanej do słuchaczy. W badaniu brało udział 45 jednostek. Wyniki badań wskazują, że większość jednostek funkcjonuje w ramach szkolnictwa wyższego. Dominującą grupę prowadzących zajęcia stanowili nauczyciele akademiccy, a najpopularniejszą formą zajęć były wykłady, warsztaty, a także pokazy i prezentacje multimedialne. Tematyka prowadzonych zajęć dotyczyła zagadnień z biologii (71%), następnie kultury, sztuki, muzyki i plastyki (64%), a także fizyki i astronomii (58%) oraz informatyki (58%). Działalność Uniwersytetów Dziecięcych była finansowana głównie z opłat pobieranych od rodziców (47%), dotacji ze środków samorządowych (36%), a także środków przekazanych od podmiotów, które prowadziły UD (33%).

The article, on the basis of own research, describes the activities of Children’s Universities (UD) in Poland in the academic year 2018/2019 through the prism of issues concerning the personal and financial dimension, as well as the program offer addressed to the students. The survey involved 45 units. The results of the research indicate that the majority of units operate within the framework of higher education institution. The dominant group of lecturers were academic teachers, and the most popular form of classes were lectures, workshops, as well as demonstrations and multimedia presentations. The subject matter of the classes was biology (71%), followed by culture, art, music and art (64%), as well as physics and astronomy (58%) and computer science (58%). The activities of Children’s Universities were financed mainly from fees charged to parents (47%), subsidies from local government funds (36%), as well as funds transferred from the entities that ran the Children’s Universities (33%).
Pozytywne relacje interpersonalne a dzielenie się wiedzą w zespołach menedżerów najwyższego szczebla (13 stron)
Positive interpersonal relationships and knowledge sharing in top management teams (13 pages)
Autor: Aldona Glińska-Neweś, Agnieszka Sopińska, Alicja Łuka
Słowa kluczowe: pozytywne relacje interpersonalne, dzielenie się wiedzą, zespoły menedżerskie najwyższego szczebla, motywacja
PP. 21 - 33
DOI: 10.7172/1733-9758.2020.32.2

Celem artykułu jest określenie związku jakości relacji interpersonalnych, mierzonych poziomem ich pozytywności, z dzieleniem się wiedzą przez członków zespołów menedżerskich najwyższego szczebla (TMT). Analizie poddano przede wszystkim związek relacji interpersonalnych z a) deklarowaną indywidualną skłonnością do dzielenia się wiedzą, b) motywami, jakimi w dzieleniu się wiedzą kierują się członkowie badanych zespołów, c) stosowanymi formami dzielenia się wiedzą. Podstawą empiryczną artykułu jest badanie przeprowadzone metodą CATI na próbie 123 menedżerów wchodzących w skład zespołów podejmujących decyzje strategiczne w przedsiębiorstwach branży meblarskiej w Polsce. Wyniki badania sugerują, że dzielenie się wiedzą w zespołach menedżerskich pozostaje w związku z poziomem pozytywnych relacji interpersonalnych ich członków. Relacje te wzmacniają wewnętrzną motywację do dzielenia się wiedzą, obniżając znaczenie motywatorów zewnętrznych, a także sprzyjają nieformalnym i bezpośrednim formom dzielenia się wiedzą, obniżając znaczenie form zinstytucjonalizowanych.

The aim of the article is to determine the relatedness between the quality of interpersonal relationships, measured by the level of their positivity, with knowledge sharing among members of the top management teams (TMT). The analyses primarily concerned the relatedness between interpersonal relationships and a) the declared individual tendency to share knowledge, b) the motives of knowledge sharing among members of the surveyed teams, c) the forms of knowledge sharing. The empirical basis of the article is a CATI research on a sample of 123 managers who are members of decision-making teams in the furniture industry in Poland. The results obtained suggest that knowledge sharing within management teams is related to the level of positive interpersonal relationships of their members. These relationships strengthen the intrinsic motivation to share knowledge, reducing the importance of extrinsic motivators, as well as foster informal and direct forms of knowledge sharing, reducing the importance of institutionalized forms.
Przegląd i analiza wybranych metod pomiaru wartości klienta (13 stron)
Review and Analysis of Selected Customer Value Measurement Methods (13 pages)
Autor: Maria Kubacka
Słowa kluczowe: pomiar wartości klienta, długookresowa wartość klienta (CLV), RFM, SOW, PCV
PP. 34 - 46
DOI: 10.7172/1733-9758.2020.32.3

Nieustającym zainteresowaniem cieszą się metody pomiaru wartości klienta. Obszar ten wydaje się być szeroko opisywany w literaturze, niemniej jednak nieco ogólnie. Ważne jest, aby przeanalizować poszczególne metody kompleksowo w kontekście klienta i przedsiębiorstwa. Celem tego artykułu jest analiza najczęściej prezentowanych w literaturze metod pomiaru wartości klienta, a także ocena możliwości rzetelnego ich zastosowania oraz wskazanie ograniczeń wynikających z konstrukcji modelów ich obliczeń. Niezwykle istotnym celem jest konstruktywne zaproponowanie rozwiązań kwestii problematycznych analizowanych metod. W celu zrealizowania celów pracy, zaprezentowane zostały metody pomiaru wartości klienta. Na tej podstawie autorka wskazała elementy problematyczne, które stanowią wytyczne dla dalszych badań. Zastosowano przegląd literatury oraz analizę badań przeprowadzonych z wykorzystaniem metod będących przedmiotem pracy. Wnioski płynące z podjętych działań wskazują niejednoznaczność metod pomiaru wartości klienta, ich zróżnicowanie, a co najistotniejsze brak możliwości wiarygodnego ustalenia niektórych elementów składowych metodologii, szczególnie dla długookresowej wartości klienta. Zaprezentowana analiza stanowi propozycję w zakresie kompleksowego spojrzenia na problematykę wyceny wartości klienta oraz element dalszej dyskusji naukowo-empirycznej. Oryginalność pracy polega na przedstawieniu propozycji kwantyfikacji mierników niefinansowych będących składową metodologii pomiaru wartości klienta.

The methods of measuring customer value are of constant interest. This area is widely described in the literature, but nevertheless somewhat generally. It is important to analyse the different methods comprehensively in the context of the customer and the company. The aim of this paper is to analyse the methods of measuring customer value most often presented in the literature, as well as to assess the possibility of their reliable application and to indicate the limitations resulting from the construction of models of their calculations. One very important goal is to constructively propose solutions to the problematic issues in the methods analysed. In order to achieve the objectives of the paper, methods of measuring customer value are presented. On this basis, the author has identified problematic elements that constitute guidelines for further research. A literature review and analysis of studies carried out with the use of the methods discussed is applied. The conclusions of this research indicate ambiguity in the methods of measuring customer value, their diversity and, most importantly, the inability to reliably determine certain components of the methodology, especially for customer lifetime value. The analysis presented constitutes a proposal for a comprehensive look at the issue of customer value assessment and an element of further scientific and empirical discussion. The originality of the research consists in presenting a proposal for quantification of non-financial measures, which are a component of the methodology of measuring customer value.
Realizacja założeń polityki energetycznej w polskich przedsiębiorstwach zarejestrowanych w systemie EMAS (12 stron)
The Implementation of Energy Policy in Polish Enterprises Registered in the EMAS System (12 pages)
Autor: Jadwiga Nycz-Wróbel
Słowa kluczowe: system ekozarządzania i audytu (EMAS), system zarządzania środowiskowego, polityka energetyczna
PP. 47 - 58
DOI: 10.7172/1733-9758.2020.32.4

Celem artykułu było przedstawienie działań wdrażanych i realizowanych przez polskie przedsiębiorstwa zarejestrowane w systemie EMAS, mających znaczenie w kontekście realizacji założeń polityki energetycznej. Aby zrealizować tak postawiony cel, na wstępie scharakteryzowano wybrane założenia polityki energetycznej Polski oraz przedstawiono działania mogące służyć ich realizacji. Następnie opisano wymagania systemu EMAS, istotne w kontekście realizacji wybranych założeń polityki. W dalszej części artykułu przedstawiono wyniki badań własnych. Podstawą stosowanej metody badawczej była analiza źródeł wtórnych w postaci deklaracji środowiskowych polskich przedsiębiorstw zarejestrowanych w systemie EMAS. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że badane przedsiębiorstwa podejmowały działania, które mogą mieć znaczenie dla realizacji głównych kierunków polityki energetycznej dotyczących: poprawy efektywności energetycznej, rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz ograniczenia negatywnego oddziaływania sektora energetycznego na środowisko

The purpose of the article was to present the activities implemented and applied by Polish enterprises registered in the EMAS system, which are significant in the context of the enforcement of the energy policy assumptions. In order to achieve this goal, at the outset, selected assumptions of Poland’s energy policy were characterized and activities that could serve their implementation were presented. Then, the EMAS system requirements, relevant to the implementation of selected policy assumptions, were described. The rest of the article presents the results of own research. The basis of the research method used was the analysis of secondary sources in the form of environmental declarations of Polish enterprises registered in the EMAS system. Based on the analysis, it was found that the surveyed enterprises have taken actions that may be relevant to the implementation of the main directions of the energy policy regarding: improvement of energy efficiency, development of the use of renewable energy sources and reduction of the negative impact of the energy sector on the environment
Wpływ elektrowni wiatrowych na sytuację ekonomiczną gminy miejsko-wiejskiej (11 stron)
Impact of Wind Farms on the Economic and Financial Standing of the Korsze Commune (11 pages)
Autor: Izabela Rogalska, Damian Opalach, Radosław Sańko
Słowa kluczowe: odnawialne źródła energii, elektrownie wiatrowe, samorząd lokalny, budżet gminy
PP. 59 - 69
DOI: 10.7172/1733-9758.2020.32.5

Wiatr jako niewyczerpywalne źródło czystej ekologicznie energii znajduje coraz szersze zastosowanie i cieszy się coraz większym poparciem społecznym. Przekłada się to na duże zainteresowanie ze strony inwestorów w gminach posiadających odpowiednie warunki do budowy farm wiatrowych. Inwestycje w farmy wiatrowe przynoszą wiele korzyści ekonomicznych samorządom lokalnym, m.in. zwiększając ich dochody pochodzące w głównej mierze z podatku od nieruchomości. Głównym celem przeprowadzonych badań była ocena wpływu elektrowni wiatrowych na sytuację ekonomiczną gminy Korsze. Do badań wykorzystano dane wtórne pozyskane z materiałów źródłowych zgromadzonych przez działy informacyjne Urzędu Miejskiego w Korszach oraz ze statystyki Głównego Urzędu Statystycznego. Otrzymane wyniki badań wykazały, że zrealizowanie inwestycji związanej z budową farmy wiatrowej w Korszach wpłynęło na uzyskanie nowych, stabilnych źródeł dochodów i znacznie zwiększyło dochody z tytułu podatku od nieruchomości. Roczne wpływy z tytułu tego podatku już w pierwszym roku funkcjonowania farmy wiatrowej wzrosły o 48%.

Being an inexhaustible source of ecologically pure energy, wind is gaining an increasingly wider range of applications. This translates into the growing interest of investors in areas endowed with the conditions suitable for developing wind farms. An investment into wind turbines can generate many economic benefits for a local government, chiefly by ensuring higher revenues from real estate taxes. The main objective of this study has been to evaluate the impact of wind farms on the economic and financial standing of the Korsze commune. The study included secondary data obtained from the Municipal Office in Korsze and statistical data from Statistics Poland. The results showed that the implementation of the investment project consisting of building a wind farm in Korsze led to the commune acquiring new and stable sources of revenue, with distinctly higher real property tax incomes. Annually, the real estate tax revenues in Korsze in the first year after the wind farm had opened increased by 48%.
Potencjał niemieckich modeli administracyjnych dla rozwiązywania barier partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce (11 stron)
The Potential of German Administrative Models for the Resolution of Public-Private Partnership Barriers in Poland (11 pages)
Autor: Maria Schulders
Słowa kluczowe: partnerstwo publiczno-prywatne, administracja publiczna, bariery PPP w Polsce, zamówienia publiczne
PP. 70 - 80
DOI: 10.7172/1733-9758.2020.32.6

Partnerstwo publiczno-prywatne (dalej: PPP) nie rozwija się w Polsce zgodnie z oczekiwaniami. W porównaniu z innymi państwami europejskimi wskaźnik powodzenia wszczętych postępowań jest nadal bardzo niski. Między 2009 r. a pierwszym kwartałem 2020 r. doszło do realizacji jedynie 25% wszczętych postępowań. Chociaż istnieje wiele potencjalnych czynników wpływających na zły wynik postępowań PPP w Polsce – w tym niewielka średnia wielkość projektu, a także wady w ramach regulacyjnych – w tym artykule omówiono bariery administracyjne stojące na drodze do udanego rozwoju partnerstwa publiczno-prywatnego. Uwzględnione zostanie wykorzystanie i konieczność funkcjonowania niezależnych doradców, a także dostępność rządowych mechanizmów wsparcia. Zaprezentowane zostały rozwiązania administracyjne dotyczące ułatwień PPP z Niemiec, takich jak grupa zadaniowa ds. PPP niemieckiego Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Mieszkalnictwa (BMVBW), a także utworzenie Partnerschaften Deutschland AG (PD). Artykuł ma na celu zaprezentowanie możliwości zastosowania niemieckich modeli administracyjnych na polskim rynku PPP na podstawie porównawczego studium przypadku.

Public-private partnership (hereinafter: PPP) is not developing according to expectations in Poland. In comparison to other European nations, the success rate of initiated proceedings is still very low. Between 2009 and the first quarter of 2020, only 25% of initiated proceedings were realized. While there is a large number of potential factors influencing the poor outcome of PPP proceedings in Poland – including a small average project size as well as faults in the regulatory framework – this article addresses administrative barriers standing in the way of successful public-private partnership development. The use and necessity of independent advisors will be addressed, as well as the availability of governmental support mechanisms. Administrative solutions for PPP facilitation from Germany will be showcased, such as the PPP Task Force of the German Ministry of Transport, Building and Housing (BMVBW), as well as the creation of Partnerschaften Deutschland AG (PD). The article then aims to showcase the applicability of German administrativ e models to the Polish PPP market on the basis of a comparative case study.
Podejście do bojkotów konsumenckich młodych konsumentów pokolenia Y w Polsce i Francji (13 stron)
Consumer Boycotts in Perspectives of Young Consumer of Generation Y in Poland and France (13 pages)
Autor: Małgorzata Szwed
Słowa kluczowe: bojkot, zachowania konsumentów, pokolenie Y, młodzi konsumenci Polska, Francja
PP. 81 - 93
DOI: 10.7172/1733-9758.2020.32.7

Młodzi konsumenci uważnie przyglądają się aktywnościom marek na rynku i coraz częściej wyrażają swoje niezadowolenie przez udział w bojkotach konsumenckich. Niniejszy artykuł skupia się na pokazaniu zjawiska bojkotów konsumenckich przez pryzmat przedstawicieli pokolenia Y w Polsce i Francji. W pierwszej części wyjaśniono pojęcie bojkotów konsumenckich, przedstawiono charakterystykę pokolenia Y z uwzględnieniem różnic dla Polski i Francji. Następnie zaprezentowano wyniki badania własnego (CAWI), które dotyczyło chęci zaangażowania się oraz form udziału młodych konsumentów z Francji i Polski w bojkotach konsumenckich. Analiza wyników pokazała, że francuscy studenci deklarują większą chęć uczestnictwa w bojkotach niż polscy. Główną przyczyną udziału jest dla Francuzów to, że bojkot dotyczy ważnej sprawy, a dla Polaków, że sprawa dotyczy ich osobiście. Nie wykazano istotnych różnic w zakresie preferowanych form udziału w bojkotach.

Young consumers are watching closely the activities of brands on the market and increasingly express their dissatisfaction by participating in consumer boycotts. This article focuses on showing the phenomenon of consumer boycotts through the prism of generation Y representatives in Poland and France. In the first part, the notion of consumer boycotts is explained and the characteristics of generation Y are presented, taking into account the differences between Poland and France. Then the results of quantitative research (CAWI), which concerned the willingness to get involved and forms of participation of young consumers from France and Poland in consumer boycotts, are presented. The analysis of the results showed that French students declare greater willingness to participate in boycotts than Polish ones. The main reason for participation for the French is that the boycott concerns an important issue, and for the Poles, that it concerns them personally. No significant differences have been shown as regards the preferred forms of participation in boycotts.
Współdzielenie pojazdów elektrycznych jako interdyscyplinarne pole badawcze różnych obszarów nauki (14 stron)
Electric Car Sharing as an Interdisciplinary Test Ground of Various Fields of Study (14 pages)
Autor: Grzegorz Tchorek, Agnieszka Allen, Katarzyna Dziewanowska, Tomasz Geodecki, Waldemar Kozioł, Michał Kurtyka, Jurand Skrzypek, Filip Targowski, Stefan Wójtowicz
Słowa kluczowe: car sharing, pojazd elektryczny
PP. 94 - 107
DOI: 10.7172/1733-9758.2020.32.8

Celem artykułu jest przedstawienie współdzielenia samochodów (car sharing – CS), ze szczególnym uwzględnieniem samochodów elektrycznych jako interdyscyplinarnego obszaru badawczego. Dotyczy to nie tylko nauk społecznych – zarządzania (strategii czy marketingu), socjologii, ekonomii (w tym ekonomii współdzielenia), psychologii konsumenta, lecz także urbanistyki, nauk inżynierskich (elektrotechniki czy energetyki) czy wreszcie ekologii. Dopiero wykorzystanie szerszej perspektywy pozwala na zrozumienie znaczenia współdzielenia pojazdów, a w tym pojazdów elektrycznych, we współczesnych procesach społecznych i ekonomicznych. Diagnoza czynników mogących wpłynąć na powszechne wykorzystanie car sharingu, który traktujemy jako element reakcji miast na kongestię i smog, wymaga nawiązania do wiedzy z zakresu wskazanych wcześniej dyscyplin naukowych. Podstawowa wartość niniejszego artykułu polega na tym, że zapewnia wielowątkowe spojrzenie na konsumenta i prosumenta, mobilność miejską i ekosystem energetyczny z punktu widzenia ekonomii współdzielenia i samochodu zero/niskoemisyjnego. W ostatnich latach liczba artykułów badawczych dotyczących car sharingu rośnie (Ferrero, Perboli, Rosano i Vesco, 2018), jednak dominują opracowania pisane z punktu widzenia pojedynczej, rzadziej dwóch dyscyplin naukowych. Proponujemy rozszerzenie tej perspektywy. Choć w kategoriach badawczych niniejsza praca ma charakter wstępny i eksploracyjny, przyjęcie szerokiej perspektywy obserwacji powinno pozwolić na nawiązanie dialogu między dyscyplinami, aby zapewnić lepsze formułowanie problemów badawczych i rozwiązywanie dylematów społecznoekonomicznych w dziedzinie ekonomii współdzielenia, a też lepiej wprowadzić zagadnienie współdzielenia do obszaru nauk o zarządzaniu.

The aim of the article is to present car sharing, with particular emphasis on electric car sharing, as an interdisciplinary research area. This applies not only to social sciences – management (strategy or marketing), sociology, economics (including the sharing economy), consumer psychology, but also to urban planning, engineering sciences (electrical engineering or energy) and, finally, ecology. Only the use of a broader perspective allows the understanding of the importance of car sharing, including electric vehicles, in contemporary social and economic processes. The diagnosis of factors that may affect the widespread use of car sharing, which we treat as an element of cities’ response to congestion and smog, requires a reference to the knowledge of the previously mentioned scientific disciplines. The core value of this article is that it provides a multi-faceted perspective on the consumer and prosumer, urban mobility and the energy ecosystem from the point of view of the sharing economy and zero/low carbon cars. In recent years, the number of research articles on car sharing has been growing (Ferrero, Perboli, Rosano, & Vesco, 2018); however, studies written from the point of view of a single, less often two scientific disciplines dominate. We propose to extend this perspective. Although, in research terms, this work is preliminary and exploratory, adopting a broad observation perspective should allow for establishing a dialogue between disciplines to ensure better formulation of research problems and solve socio economic dilemmas not only in the field of the sharing economy, and to better introduce the issue of car sharing to the area of management sciences.
Społeczna odpowiedzialność biznesu i społeczna odpowiedzialność nauki – w poszukiwaniu analogii (13 stron)
Corporate Social Responsibility and Science Social Responsibility – In Search of Analogy (13 pages)
Autor: Marcin Żemigała
Słowa kluczowe: społeczna odpowiedzialność biznesu, CSR, społeczna odpowiedzialność nauki, SSR
PP. 108 - 120
DOI: /1733-9758.2020.32.9

Celem artykułu jest zidentyfikowanie analogii między społeczną odpowiedzialnością biznesu (corporate social responsibility – CSR) i społeczną odpowiedzialnością nauki (science social responsibility – SSR) na gruncie badań naukowych. Sformułowano pięć pytań badawczych dotyczących tendencji w badaniach naukowych w tych dwóch obszarach. Dane do analiz pozyskano ze światowej bazy bibliograficznej Scopus i dotyczyły one artykułów naukowych z lat 1937–2019. Zidentyfikowano główne analogie. Badania naukowe w obu obszarach rozpoczęły się w tym samym okresie i są prowadzone głównie w naukach społecznych i naukach o zarządzaniu. Poza tym zidentyfikowano jednak także rozbieżności. Badania nad CSR rozwinęły się daleko bardziej niż nad SSR, który to obszar jest nadal na etapie początkowego rozwoju. Badania nad CSR prowadzi się w krajach wiodących na arenie naukowej i akademickiej, a nad SSR raczej w krajach na nią wkraczających. CSR ma platformy wymiany wiedzy w postaci renomowanych, sprofilowanych czasopism, natomiast badania z zakresu SSR są publikowane raczej w czasopismach o niższej renomie i o profilach raczej ogólnych niż ściśle dotyczących SSR. Badania z zakresu CSR są szczegółowe i częściej cytowane, natomiast te dotyczące SSR bywają ogólne i rzadziej cytowane. Mimo wszystko zarówno badania z jednego, jak i drugiego obszaru wydają się perspektywiczne i warte dalszego rozwijania.

The aim of the article is to identify the analogy between corporate social responsibility (CSR) and science social responsibility (SSR) on the basis of scientific research. Five research questions were formulated regarding trends in research in these two areas. Data for analyzes were obtained from the global bibliographic database Scopus and related to scientific articles from 1937 to 2019. The main analogies were identified. Scientific research in both areas began in the same period and is carried out mainly in social and management sciences. However, discrepancies have also been identified. Research on CSR has developed far more than SSR, which is still at an early stage of development. Research on CSR is conducted in leading countries in the scientific and academic arena, and SSR rather in countries entering it. CSR has knowledge sharing platforms in the form of reputable, profiled journals, while SSR research is published in journals of lower reputation and with general rather than strictly SSR profiles. Research in the field of CSR is detailed and more often cited, while those related to SSR are general and less frequently cited. After all, research from both areas seems to be promising and worth further development.