Numer 2/2017 cz.2
Szanowni Państwo,
Oddajemy w Państwa ręce kolejny tom „Studiów i Materiałów”. Numer otwiera tekst autorstwa Katarzyny Baligi- Nicholson, ukazujący relacyjność, jaka zachodzi między zarządzaniem organizacją edukacyjną a przemianami związanymi z transformacją cyfrową. Autorka poddała analizie obrazy edukacji, wyłaniające się w obrębie cyfrowych portali wiedzy, oraz postawy dotyczące edukacji w istniejącej międzynarodowej organizacji edukacyjnej. Z przeprowadzonych przez nią badań wynika, że transformację cyfrową należy uznać za katalizator zmian, które sięgają głębokich obszarów tożsamości instytucjonalnej, skłaniając organizacje do redefinicji swoich celów. W drugim artykule w numerze Wojciech Bożek stara się ukazać wpływ braków definicyjnych w ustawie o finansach publicznych, odnoszących się do budżetu zadaniowego, na efektywność egzekwowania odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. W opracowaniu zastosował różne metody badawcze: prawnoporównawczą, dogmatycznoprawną, analityczną, które zostały wykorzystane w odniesieniu do właściwych merytorycznie aktów prawnych, orzeczeń organów orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz sądów administracyjnych, a także literatury przedmiotu. Ewa Krakowińska podejmuje natomiast kwestie dotyczące osób starszych w zakresie potrzeb opiekuńczych. Nasilający się proces demograficznego starzenia się ludności w Polsce, jak wynika z prognozy GUS, będzie nabierał coraz większego tempa, stąd temat artykułu jest niezwykle aktualny i konieczny do dyskusji. W następnym artykule, autorstwa Tomasz Meksuły, poruszona została kwestia przyczyn istnienia przedsiębiorstw w kontekście firmy Uber. Z przeprowadzonej analizy wynika, że większość przedstawionych koncepcji znajduje aplikację do wyjaśnienia przyczyn istnienia firmy Uber. Wyjątkiem jest tutaj koncepcja teorii agencji, za pomocą której nie można wyjaśnić przyczyn istnienia tej firmy. Kolejny tekst stanowi analizę znamion art. 296 kodeksu karnego w kontekście odpowiedzialności członków rady nadzorczej. W tym celu Marcin Piotrowski podejmuje próbę syntetycznego przybliżenia dotychczasowego dorobku doktryny i judykatury, aby zdefiniować znamię „zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą”. Z kolei Aleksandra Polińska w swoim opracowaniu stara się przybliżyć czytelnikowi zasady odpowiedzialności członków zarządu spółek kapitałowych. Prezentuje podstawowe cele i zasady organu wykonawczego, tj. zarządu, i związane z tym obowiązki spoczywające na jego członkach. Następny tekst w numerze, napisany przez Agnieszkę Postułę, to prezentacja wyników badań nad stanem edukacji menedżerskiej w opinii studentów. Wnioski zaprezentowane w tekście oparto na konfrontacji oczekiwań studentów ze stanem faktycznym. Jednoznacznie wskazują one na lukę w systemie edukacyjnym, która bazuje głównie na zmianie tradycyjnych wartości uniwersyteckich. Kolejny autor – Andrzej Raczko – opisał elementy niekonwencjonalnej polityki pieniężnej Europejskiego Banku Centralnego. Autor wyodrębnił zbiór wspólnych elementów polityki pieniężnej stosowanych w różnych krajach, dokonał analizy elementów, które wprowadzają cechy niekonwencjonalności, pokazał skutki różnych form niekonwencjonalności polityki pieniężnej w odniesieniu do jej efektywności oraz możliwości powrotu do polityki konwencjonalnej. Ponadto pokazał, jak uwarunkowania, wywołane przez kryzys finansowy, popychały do wyboru określonej formy niekonwencjonalności polityki pieniężnej i jakie pełniła ona funkcje. W przedostatnim tekście autorka, Anna Strzelczyk prezentuje koncepcję kompetencyjno-finansowego podziału zadań na: rządowe, samorządowo-rządowe i samorządowe. Do artykułu dołączony został przykład wykorzystania koncepcji kompetencyjno-finansowego podziału zadań na bazie wieloletniego programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania jako zadania samorządoworządowego w latach 2011–2013. W maju 2018 wchodzi w życie Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych Osobowych (RODO). Zuzanna Sumińska i Igor Postuła, odnosząc się do tego dokumentu, analizują problem definicji i zakresu podmiotowego ochrony danych osobowych oraz dylematu związanego z pogodzeniem ochrony danych osobowych i jawności danych przedsiębiorcy. Podejmują problematykę przetwarzania danych osobowych w relacji pracodawca–pracownik oraz ochrony danych osobowych w Internecie.
Zapraszamy do lektury.
Redakcja pisma „Studia i Materiały”
Zawartość numeru
Przedmiotem artykułu jest ukazanie relacyjności, jaka zachodzi pomiędzy zarządzaniem organizacją edukacyjną, a przemianami związanymi z transformacją cyfrową. Analizie zostają poddane obrazy edukacji, jakie wyłaniają się w obrębie cyfrowych portali wiedzy oraz postawy dotyczące edukacji w istniejącej międzynarodowej organizacji edukacyjnej. Badania jakościowe (wywiady oraz etnografia sieciowa) posłużyły do sformułowania wniosków dla zarządzania organizacją z perspektywy neoinstytucjonalnej. Z badań wynika, iż transformację cyfrową należy uznać za katalizator zmian, które sięgają głębokich obszarów tożsamości instytucjonalnej, skłaniając organizacje do redefinicji swoich celów. Konieczność restrukturyzacji tradycyjnie pojętego systemu edukacyjnego staje się wyzwaniem dla zarządzania, wymagającym nowych strategii, ale przede wszystkim nowej wizji.
W artykule omówiono zagadnienia związane z instytucją wydatków publicznych ujętych w budżecie zadaniowym w kontekście postanowień ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Autor dokonuje ogólnej analizy budżetu zadaniowego, jego celów i cech charakterystycznych, podkreślając, że w polskim porządku prawnym istnieje potrzeba rozwinięcia zakresu przedmiotowego odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. W aktualnym stanie prawnym utrudnione, a niekiedy nawet niemożliwe jest ukaranie osób odpowiedzialnych za nieprzestrzeganie zasad związanych z dokonywaniem wydatków publicznych ujętych we właściwym budżecie zadaniowym. Celem autora jest ukazanie wpływu braków definicyjnych w ustawie o finansach publicznych, odnoszących się do budżetu zadaniowego, na efektywność egzekwowania odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Należy bowiem mieć na uwadze, że ww. rozwiązania prawne mają charakter represyjny i zakazana jest ich wykładnia rozszerzająca. W obowiązującym porządku prawnym brakuje definicji legalnej, m.in. budżetu zadaniowego, budżetowania zadaniowego, wydatku, które to pojęcia mają istotne znaczenie w odniesieniu do omawianych instytucji. W opracowaniu zastosowano różne metody badawcze: prawnoporównawczą, dogmatycznoprawną, analityczną, które zostały wykorzystane w odniesieniu do właściwych merytorycznie aktów prawnych, orzeczeń organów orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz sądów administracyjnych, a także literatury przedmiotu. W opracowaniu uwzględniono stan prawny obowiązujący na dzień 24 lutego 2017 roku.
Autorka podejmuje kwestie dotyczące osób starszych w zakresie potrzeb opiekuńczych. Proces starzenia się ludności doprowadził do przesunięcia do typowej struktury dla populacji starej. Według szacunków GUS w 2030 r. 800 tysięcy Polaków osiągnie wiek 85 lat i więcej, a wraz z wiekiem następuje pogorszenie stanu zdrowotnego ludności przez choroby przewlekłe, niepełnosprawności. Wsparciem dla osób starszych jest rodzina oraz bliscy krewni, ale nie zawsze mogą oni sprostać obowiązkom opiekuńczym, gdyż koliduje to z ich życiem rodzinnym i zawodowym, a także z miejscem zamieszkania. Nieformalne sieci wsparcia znajomi, przyjaciele, sąsiedzi, wspierają rodzinę lub krewnych w świadczeniu usług opiekuńczych. Osoby wymagające całodobowej opieki ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność korzystają z domów pomocy społecznej. Proces starzenia się ludności i niewielkie zmiany liczby ponadgminnych domów pomocy społecznej powodują, że liczba osób oczekujących na umieszczenie w domach pomocy społecznej wciąż jest znacząca. Rozwiązanie kwestii opieki nad osobami starszymi już obecnie wymaga poszukiwania nowych rozwiązań instytucjonalnych i organizacyjnych, a także innego spojrzenia na problemy starzejącego się społeczeństwa.
Artykuł przestawia aplikację teorii istnienia przedsiębiorstw dla podmiotów ekonomii współdzielenia na przykładzie firmy Uber. Celem tego artykułu jest sprawdzenie, czy obecne teorie istnienia przedsiębiorstw, takie jak: teoria kosztów transakcyjnych, teoria zasobowa, teoria akumulacji wiedzy, teoria behawioralna, teoria agencji czy też koncepcja firmy jako artefaktu kulturowego, mogą być użyte w celu wyjaśnienia istnienia platform społecznych. Artykuł opiera się na przeglądzie literatury. Wyniki badania potwierdzają, że wymienione wyżej teorie mogą być zastosowane do wyjaśnienia istnienia firmy Uber. Wyjątkiem jest teoria agencji, która nie znajduje zastosowania w opisywanym przykładzie. Jako obszar przyszłych badań, autor proponuje kwestię relacji między platformami współdzielenia a podmiotami oferującymi usługi za pośrednictwem tych platform.
Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza znamion art. 296 Kodeksu karnego w kontekście odpowiedzialności członków rady nadzorczej. W tym celu autor podejmuje próbę syntetycznego przybliżenia dotychczasowego dorobku doktryny i judykatury, aby zdefiniować znamię „zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą”. Analiza zgromadzonych materiałów ujawnia pewne rozbieżności w zakresie teorii i praktyki. Ostatecznie autor wysuwa wnioski de lege ferenda, mające na celu opracowanie jednolitej koncepcji wykładni znamienia „zajmuje się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą”, obejmującej także sprawowanie nadzoru.
Przedmiotem niniejszego opracowania jest przybliżenie zasad odpowiedzialności członków zarządu spółek kapitałowych. Autorka prezentuje podstawowe cele i zasady organu wykonawczego, tj. zarządu, i związane z tym obowiązki spoczywające na jego członkach. Naruszenie nałożonych na nich obowiązków może prowadzić nie tylko do odpowiedzialności cywilnoprawnej, lecz także do odpowiedzialności karnej. Następnie przybliżone zostają przestępstwa indywidualne, których podmiotem są członkowie zarządu wskazane w Kodeksie spółek handlowych, na podstawie których opisano zasady odpowiedzialności członków zarządu.
Zmiany zachodzące we współczesnych uczelniach skłaniają do refleksji nad dalszymi kierunkami rozwoju edukacji menedżerskiej w szerokim kontekście. Autorka prezentuje wyniki badań nad stanem edukacji menedżerskiej w opinii studentów. W badaniu inspirowanym metodami etnograficznymi wzięli udział studenci szkół zarządzania pierwszego roku studiów licencjackich i ostatniego roku studiów magisterskich. Wskazali obszary uczelni niedostatecznie doinwestowane przez władze akademickie zarówno finansowo, jak i mentalnie. Wnioski zaprezentowane w tekście oparto na konfrontacji oczekiwań studentów ze stanem faktycznym. Jednoznacznie wskazują one na lukę w systemie edukacyjnym, która bazuje głównie na zmianie tradycyjnych wartości uniwersyteckich.
Niekonwencjonalność polityki pieniężnej może być rozpatrywana w zależności od systemu, w jakim jest ona prowadzona. Mówienie o niekonwencjonalności polityki pieniężnej ma sens w odniesieniu do systemów, które uznają stabilność cen za priorytet, a czynniki kształtujące popyt na pieniądz za instrumenty tej polityki. W niniejszym artykule: po pierwsze, wyodrębniono zbiór wspólnych elementów polityki pieniężnej stosowanych w różnych krajach, które można uznać za czynniki wyznaczające jej konwencjonalność. Po drugie, została dokonana analiza elementów, które wprowadzają cechy niekonwencjonalności. Po trzecie, pokazane są skutki różnych form niekonwencjonalności polityki pieniężnej w odniesieniu do jej efektywności oraz możliwości powrotu do polityki konwencjonalnej. Ostatnia część poświęcona jest skutkom wyboru określonej formy niekonwencjonalności przez EBC.
Celem artykułu jest prezentacja koncepcji kompetencyjno-finansowego podziału zadań jednostki samorządu terytorialnego na: rządowe, samorządowo-rządowe i samorządowe. Koncepcja została opracowana na bazie krytycznej oceny zasady adekwatności środków do zadań własnych, zleconych i porozumieniowych. Dane źródłowe do analizy adekwatności zadaniowo-finansowej stanowiły dane budżetowe pochodzące ze sprawozdań z wykonania budżetów miast na prawach powiatu Szczecina oraz Krakowa i Poznania. Z uwagi na dostęp do sprawozdań analizą objęto lata 2011–2013.
Artykuł dotyczy problematyki ochrony danych osobowych w działalności gospodarczej. Autorzy analizują problemy definicji i zakresu podmiotowego ochrony danych osobowych oraz dylematu związanego z pogodzeniem ochrony danych osobowych i jawności danych przedsiębiorcy. Analiza i rozważania koncentrują się także na problematyce przetwarzania danych osobowych w relacji pracodawca–pracownik oraz ochrony danych osobowych w Internecie. Autorzy, odnosząc się do mającego wejść w życie w maju 2018 r. Rozporządzenia Ogólnego o Ochronie Danych Osobowych (RODO), wskazują wyzwania dotyczące analizowanych problemów oraz nowe rozwiązania, które mają na celu ułatwienie zarządzania danymi osobowymi oraz ich skuteczną ochronę.