Numer 1/2012

Zawartość numeru

Time-lag i biznes. O pozaekonomicznych wyznacznikach parametrów ekonomicznych (9 stron)
Time-lag and Business. On Non-Economic Determinants of Economic Parameters (9 pages)
Autor: Marek Goliszewski
Słowa kluczowe: time-lag, zwłoka, ustawy, konsultacje, deficyt, dług, płaca, dialog, Trójstronna Komisja, negocjacje, synergia
PP. 7 - 15

System stanowienia prawa w Polsce jest wadliwy. Jego podstawą powinny być konsultacje między rządem a środowiskami i instytucjami pozarządowymi. Jednym z narzędzi tak rozumianych konsultacji –dialogu społecznego –jest Trójstronna Komisja ds. Społeczno-Gospodarczych. W założeniu miała stanowić płaszczyznę porozumiewania się rządu ze związkami zawodowymi i pracodawcami. Jej usytuowanie przy Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej jest nieefektywne. Niepowodzeniu przekazywania informacji między trzema stronami służy także brak umiejętności prowadzenia rozmowy i negocjacji, które pozwoliłyby na wypracowanie ustaleń –porozumień. Te z kolei stałyby się podstawą konstruowania ustaw. W rezultacie prawo, które powinno wyprzedzać zjawiska gospodarcze (pozytywne i negatywne), budowane jest przez ustawodawcę z opóźnieniem (time-lag). Rodzi to negatywne skutki dla firm i całej gospodarki oraz wywołuje kryzysowe zjawiska społeczne, np. wzrost bezrobocia.

Terms of trade i wzrost gospodarczy w Polsce w okresie 1980––2009 (9 stron)
Terms of trade and economic growth in Poland in the period 1980––2009 (9 pages)
Autor: Piotr Misztal
Słowa kluczowe: terms of trade, wzrost gospodarczy, model wektorowej autoregresji
PP. 16 - 24

Celem artykułu jest analiza oddziaływania zmian cenowych terms of trade i zmienności terms of trade na wzrost gospodarczy w Polsce w okresie 1980–2009. Wyniki badań przeprowadzonych za pomocą modelu wektorowej autoregresji (VAR) ujawniły, że poprawa cenowych terms of trade w Polsce prowadził do wzrostu dynamiki PKB per capita, zaś wzrost zmienności cenowych terms of trade przyczyniać się do zmniejszenia tempa wzrostu PKB na mieszkająca w Polsce. Ponadto potwierdzono stosunkowo większe oddziaływanie zmian cenowych terms of trade niż zmienności terms of trade na dynamikę wzrostu gospodarczego w Polsce. Wykazano również, że zmiana cenowych terms of trade i zmienność terms of trade wyjaśniały w zbliżonym stopniu zmienność PKB per capita w Polsce w okresie 1980–2009.

This article aims to analyze the impact of changes in terms of trade and terms of trade volatility on economic growth in Poland in the period 1980–2009. The results of tests using the vector autoregressive model (VAR) revealed that improved terms of trade in Poland led to increased dynamics of GDP per capita, while the increase in terms of trade volatility reduced the growth rate of GDP per capita in Poland. In addition, there was confirmed the greater impact of changes in terms of trade, than the terms of trade volatility on the dynamics of economic growth in Poland. It was also demonstrated that the change in terms of trade and volatility of terms of trade, explained in a similar degree the variation of GDP per capita in Poland in the period 1980–2009.
Determinanty struktury kapitałowej w teoriach substytucji (23 stron)
Determinants of corporate capital structure in the trade-off theories (23 pages)
Autor: Marek Barowicz
Słowa kluczowe: kapitał, struktura kapitałowa, determinanty struktury kapitałowej, teorie struktury kapitałowej
PP. 25 - 47

Celem artykułu jest identyfikacja oraz ocena siły i kierunku wpływu wybranych determinant na strukturę kapitałową przedsiębiorstw notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w ramach teorii substytucji. Artykuł ma charakter teoretyczno-empiryczny. Część teoretyczna obejmuje charakterystyką determinant struktury kapitałowej występujących w teoriach substytucji. Część empiryczna dotyczy weryfikacji hipotez w zakresie wpływu różnych czynników na strukturę kapitałową przedsiębiorstwa w ramach teorii substytucji (tj. teorii uwzględniającej koszty bankructwa oraz teorii uwzględniającej koszty agencji).

The goal of this article is identification and estimation of the influence of chosen determinants on corporate capital structure according to the trade-off theories (i.e. bankruptcy cost theory and agency cost theory). The article consists of two parts: theoretical and empirical one. Theoretical part contains description of the capital structure determinants appearing in the trade-off theories. Empirical part relates to the verification of hypothesis within the range of the influence of the determi- nants on corporate capital structure.
Risk Based Internal Audit –An Empirical Model For Implementation (11 stron)
Risk Based Internal Audit –An Empirical Model For Implementation (11 pages)
Autor: Mohammad Ali Bagherpour Velashani, Mostafa Jahanbani, Somayeh Zafarzade
PP. 48 - 58
Internal auditing plays an important role in the efficiency and effectiveness of internal control system in organizations. Internal auditing should provide correct information to management about effectiveness of risk management and internal controls including compliance with organizational laws and regulations. At this time, there are different types of internal auditing, which primarily accept and apply procedures such as testing transactions, testing accuracy and reliability of accounting books and financial reports, the accuracy, reliability and timeliness of control reports and testing compliance with legal and regulatory requirements. However, none of these offer an opinion about qualitative aspects of organizational management, especially risk management. Therefore, it is necessary to redefine internal auditing and to determine the new scopes for it in order to ensure from adoption of modern risk management tools, adequ- acy and effectiveness of these tools and also helping organizational units to reduce risks. These changes in focus and attention of internal auditing are possible by revision in attitudes to audit and changing it to risk-based internal auditing. Regarding this matter, the main purpose of this study is to provide a␣comprehensive and practical model for implementing and using risk-based internal auditing in companies and organizations. This model is designed based on theoretical principles presented in the literature and relevant research as well as professional experience of the authors. Also, the designed model has been implemented in one of the large Iranian organizations, which increases the value and applicability of the model.
Wyzwania i zagrożenia modernizacyjne gospodarki wynikające z podziału terytorialnego Polski na regiony (19 stron)
Challenges and threats of the economy modernization as the result of territorial division into regions in Poland (19 pages)
Autor: Ryszarda Bolonek
Słowa kluczowe: cele Europa 2020, wyzwania i zagrożenia modernizacyjne gospodarki Polski, problemy strukturalne regionów
PP. 59 - 77

Celem niniejszego artykułu jest ustalenie zasadności i możliwości realizacji w Polsce postawionych przez UE zadać na lata 20142020, które dotyczą: wzrostu wskaźnika zatrudnienia do 75% wśród osób w wieku 18––64; wydatków na B+R w wysokości 3% PKB, likwidacji wykluczenia społecznego, budowy gospodarki opartej na wiedzy. Analiza wewnętrznych zagrożeń dla modernizacji w regionach wykazuje, że cele UE odpowiadają potrzebom gospodarek regionalnych w Polsce, które charakteryzują się bardzo niskim średnim nakładem na sferę B+R, niskim wskaźnikiem zatrudnienia, a także znaczną dywergencją rozwojową w podregionach. A zatem polityka spójności jest dla polskich regionów szansą rozwoju. Zagrożenia makroekonomiczne nie były przedmiotem analizy, jednak można wskazać niską stopę oszczędności wewnętrznych, a tym samym ograniczone możliwości inwestowania, słabości rozwiązań instytucjonalnych oraz fiskalnych. Zagrożenia makroekonomiczne oraz wewnątrzregionalne są przewidywalne, natomiast trudno przewidzieć zagrożenia zewnętrzne – koniunkturalne, związane z euro, niedoszacowanie do ambitnych zadań UE wysokości przyznanych funduszy itp.

The aim of this paper is to investigate the possibilities of EU goals realization in Poland. The EU goals in 2014––2020 financial perspective are following: the rise of employment index to the 75% among persons aged 18-64, the rise of R&D outlays to the level of 3% GDP, building knowledge society etc. Internal threats analysis joined with the economy modernization in the regions of Poland indicates the EU goals cover the needs for regional development. The regional economies in Poland are characterized by low level of employment, low expenditures on R&D and by the significant development divergence in the NUTS-4 units level. Therefore cohesion policy makes opportunities for regional development. Macroeconomic threats were not the clue of the analysis, however literature points: low level of internal savings, limited possibilities to invest, institutional and financial weaknesses. Internal threats are easier to foresee, but external, joined with the European funds, euro stability, economy cycle seems to be more risky.
Znaczenie wybranych modeli w budowie organizacji uczących się (14 stron)
The significance of selected models in building learning organizations (14 pages)
Autor: Adrianna Jednoralska
Słowa kluczowe: organizacja ucząca się, organizacyjne uczenie się, modele organizacji uczących się, narzędzia diagnostyczne organizacji uczących się
PP. 78 - 91

Artykuł ma charakter przeglądu literatury, w związku z czym autorka przedstawia i szeroko omawia wybrane modele i odpowiadające im narzędzia diagnostyczne organizacji uczących się. Zaprezentowane zostały szczegółowo trzy modele organizacji uczących się, autorstwa Marsick i Watkins; Pedlera Burgogne’’a i Boydella oraz Garvina, Gino i Edmondson oraz omówione zostały odpowiadające im narzędzia diagnostyczne. W wyniku dokonanego przeglądu modeli i narzędzi diagnostycznych porównano je oraz oceniono. Dodatkowo, określono ich podobieństwa i różnice oraz możliwości i ograniczenia ich wykorzystania w badaniu organizacji uczących się. Określono tym samym zalety i wady prezentowanych modeli i narzędzi oraz oszacowano ich znaczenie w budowie organizacji uczącej się.

The article is a review of a literature on the topic of models of learning organizations. It presents and widely discusses the selected models and corresponding diagnostic tools of learning organizations. Three models and diagnostic tools of learning organizations of which Marsick and Watkins; Pedler, Burgogne, Boydell and Garvin, Gino and Edmondson are the authors were elaborated. As a result of this review, a comparison and an evaluation of the three was achieved. In addition, the similarities and differences between the three models and their ability and limits of use in the research on the learning organizations were stated. Moreover, pros and cons of each presented model and tool were identified and model’’s and tool’’s significance in the process of building a learning organization.
Rozważania o efektywności i konkurencyjności płatnika trzeciej strony na przykładzie Narodowego Funduszu Zdrowia (13 stron)
Considerations concerning the efficiency and competitiveness of the third party payer on the basis of the National Healthcare Fund (13 pages)
Autor: Piotr Bromber
Słowa kluczowe: Narodowy Fundusz Zdrowia, efektywność, płatnik trzeciej strony, konkurencyjność
PP. 92 - 104

W niniejszym artykule zaprezentowano sposób ujęcia efektywności płatnika trzeciej strony. Jednocześnie dokonano charakterystyki Narodowego Funduszu Zdrowia oraz zaprezentowano przykładowe obszary konkurencji w relacji płatnik–świadczeniodawca i płatnik–świadczeniobiorca. Autor z dużą rezerwą pochodzi do wprowadzenia konkurencji w obszarze ceny za świadczenia opieki zdrowotnej. Stąd też nie udziela w tym zakresie jednoznacznych odpowiedzi, a co najwyżej sygnalizuje pewne wątpliwości i zadaje pytania. Natomiast jest przekonany co do istnienia przesłanek dających możliwość zwiększenia potencjału Narodowego Funduszu Zdrowia.
Dlatego za konieczne uznaje podjęcie działań mających na celu identyfikację dysfunkcji i zaprojektowanie stosowanych zmian zarówno na poziomie instytucji, jak i w otoczeniu. W tym zakresie proponuje dokonać przeglądu rozwiązań będących propozycją zmian w zakresie funkcjonowania płatnika.

The paper presents a␣form of analyzing the efficiency of the third party payer. The analysis includes the characteristics of the National Healthcare Fund and presentation of examples of the areas of competition in the following relations: payer - he healthcare provider and payer –– beneficiary (patient). The idea of introducing price competition in the area of healthcare provision is treated rather cautiously. Hence no unequivocal answers are given. Certain doubts are highlighted and seve- ral questions are asked. It is specifically suggested that there exist prerequisites for increasing the potential of the National Healthcare Fund. Thus it is vital to undertake actions aimed at identification of dysfunctions and formulation of relevant changes both at the level of the institution as well as in its environment. Potential solutions concerning changes in the functioning of the payer have to be reviewed.
Motywacja jako determinant rozpoczęcia kariery zawodowej i powodzenia na rynku pracy (23 stron)
Motivation as a determinant of starting a professional career and of being successful in the labour market (23 pages)
Autor: Monika Jadacka, Tomasz Zalega
Słowa kluczowe: motywacja, motywowanie, miękkie kompetencje, czynniki pracy, motywatory pozapłacowe, plany zawodowe
PP. 105 - 127

Celem artykułu jest wykazanie, na podstawie materiału faktograficznego, że motywacja jest postrzegana przez studentów jako determinant ułatwiający rozpoczęcie kariery zawodowej i dalsze powodzenie na rynku pracy. Struktura artykułu jest następująca: po omówieniu metodologii i założeń badania skoncentrowano się na aspekcie teoretycznym istoty motywacji i motywowania. W dalszej części artykułu, na podstawie materiału faktograficznego, przeanalizowano kluczowe determinanty wpływające na rozpoczęcie kariery zawodowej przez młodych ludzi i ich dalsze powodzenie na rynku pracy. Podsumowanie rozważań i ważniejsze wnioski kończą niniejszy artykuł.

The article uses factual information to demonstrate that the students perceive motivation as a factor likely to facilitate their start into professional careers and making them successful. The article is structured as follows. The presentation of the research methodology and assumptions is followed by a discussion of the theoretical aspects of motivation and motivating. In the next section, factors causing young people to launch professional careers and determining their subsequent successes in the labour market are analysed based on factual information. The article ends with a summation of the discussion and major conclusions.
Komunikacja marketingowa detalicznych przedsiębiorstw handlowych w Polsce. Wyniki badań prowadzonych metodą ocen ekspertów (12 stron)
Marketing communication of retail trade companies in Poland. The results of research conducted by means of expert method (12 pages)
Autor: Marek Drzazga
Słowa kluczowe: badania marketingowe, marketing, handel detaliczny, komunikacja marketingowa
PP. 128 - 139

Na przełomie XX i XXI wieku wzrosło znaczenie komunikacji marketingowej w działaniach marketingowych przedsiębiorstw. Celem prowadzonych badań było określenie znaczenia komunikacji marketingowej w marketingu detalicznych przedsiębiorstw handlowych działających na terenie Polski. W szczególności starano się: określić znaczenie komunikacji marketingowej w działalności detalicznych przedsiębiorstw handlowych w Polsce, dokona identyfikacji kluczowych czynników otoczenia przedsiębiorstw handlowych determinujących ich proces komunikacji marketingowej, zidentyfikować i określić znaczenie instrumentów komunikacji marketingowej przedsiębiorstw handlowych oraz określić rolę komunikacji marketingowej w procesach marketingowych przedsiębiorstw handlowych. Badania komunikacji marketingowej prowadzone były metodą ocen ekspertów od połowy września do końca listopada 2010 roku na terenie Polski. W prowadzonych badaniach wzięło udział 46 ekspertów (zarówno teoretyków, jak i praktyków) zajmujących się problematykę marketingu, handlu i komunikacji marketingowej.

At the turn of the XXth and XXIst century the importance of marketing communication in marketing activities of companies has grown considerably. The aim of the research was to estimate the importance of marketing communication in marketing policy of retail trade companies functioning on Polish market. The research focused specifically on the identification of crucial factors of the retail trade companies’’ surroundings determining the process of their marketing communication, as well as on identification and establishing the importance of the marketing communication tools. The identification of contemporary marketing processes carried out by retail trade companies and the role they play in marketing communication is also in the scope of the present research. The research was carried out by means of an expert method from mid-September up to the end of November 2010 in Poland. In the research a group of 46 experts (both theoreticians and practitioners) in the field of marketing, retail trade and marketing communication was addressed.
Nowy model konsumpcji treści telewizyjnych –użytkownik zdobywa przewagą nad oferentem telewizji (12 stron)
The new model of consumption of television content –the user gains the advantage over the television provider (12 pages)
Autor: Monika Mizielińska-Chmielewska
Słowa kluczowe: telewizja interaktywna, innowacja przedomowa, segmentacja widowni, treść generowana przez użytkownika, preferencje konsumenta
PP. 140 - 151

Nowe technologie medialne dały użytkownikowi szersze możliwości i narzędzia przejęcia władzy lub podjęcia dialogu z nadawcą telewizyjnym. Widz staje się redaktorem własnego programu telewizyjnego. Niniejszy artykuł ukazuje te tendencje na podstawie raportów regulatora rynku teleinformatycznego i medialnego OFCOM z Wielkiej Brytanii w zderzeniu z preferencjami polskiego konsumenta zdefiniowanymi na podstawie badań własnych autorki, przeprowadzonych w ramach pracy doktorskiej na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego pod nadzorem promotora prof. UW dr. hab. Krzysztofa Klincewicza. Badania zrealizowane zostały w roku 2012 metodą wywiadów eksperckich przeprowadzonych przez autorką, a następnie badań ankietowych wśród 1298 użytkowników telewizji i Internetu w Polsce celem zdefiniowania preferencji i stopnia innowacyjności potencjalnych użytkowników telewizji interaktywnej. Zarówno badania OFCOM, jak i badania autorki potwierdzają tezę o zachodzącej zmianie modelu konsumpcji treści telewizyjnych. Widzowie wyposażeni w inteligentne telewizory, laptopy, tablety i smartfony oczekują treści w dowolnym czasie, miejscu i na dowolnym urządzeniu. Do tego muszą się dostosować nadawcy telewizyjni, przygotowując nowe strategie sprzedaży programów.

The new media technologies offered more possibilities to the user and equipped him with the instruments to takeover the control or establish the dialogue with the broadcaster. The viewer becomes the editor of his own TV program. This article presents above trends on the basis of reports of regulating authority for the broadcasting and telecommunications of the United Kingdom-OFCOM in comparison with the preferences of Polish consumer, defined on the basis of author’’s research, conducted within the doctoral thesis at the Faculty of Management at Warsaw University, under the supervision of Prof. UW dr hab. Krzysztof Klincewicz. The research was carried out in 2012, using the method of expert interviews and the survey research of 1298 television and the Internet users in Poland. The objective of the study was defining the preferences and degree of innovativeness of potential users of interactive television. Both, OFCOM study and research of the author, confirm the thesis of progressing change in consumption patterns of television content. Viewers, equipped with Smart TVs, laptops, tablets and smartphones are expecting to get the content anytime.
Trendy w konsumpcji na rynku książki elektronicznej (15 stron)
Consumption trends in the e-books market (15 pages)
Autor: Michał Latusek, Tomasz Zalega
Słowa kluczowe: konsumpcja, trendy w konsumpcji, e-książka
PP. 152 - 166

Autorzy poruszają problem trendów w konsumpcji na rynku książek elektronicznych. Kluczowym ich celem jest poznanie polskiego rynku e-booków. Należy w tym miejscu wspomnieć, że jest to rynek dopiero rozwijający się w naszym kraju, dlatego też niezwykle istotne jest przeanalizowanie trendów w tym zakresie –zarówno od strony producentów, pośredników, jak i konsumentów. Analiza trendów konsumpcyjnych pozwoli również na stworzenie pewnych prognoz rozwoju tego rynku w Polsce.

The primary purpose of the article that discusses trends in the consumption of e-books is to present the Polish market for these products. Considering that the market has started to develop only recently, it is very important that the consumption trends be analysed from the perspective of producers, intermediaries and consumers. Another aim of the analysis is to provide some indications as to how the Polish market may develop in the future.
Rynek ubezpieczeń wobec zmian w otoczeniu gospodarczym, przyrodniczym i społecznym - sprawozdanie z konferencji (15 stron)
PP. 167 - 181